Pomnik wychowawców i nauczycieli Akademii Rycerskiej poległych podczas I wojny światowej

Pomnik wychowawców i nauczycieli Akademii Rycerskiej poległych podczas I wojny światowej został wykonany przez wrocławskiego rzeźbiarza Paula Schulza. Czuwający lew z piaskowca spoczywa na cokole z napisem Mit Gott für König und Vaterland i datami 1914-1918. Między łapami lwa znajdował się niegdyś grecki hełm. Na trzech stronach postumentu wyryto nazwiska 67 poległych wychowanków i 4 nauczycieli Akademii Rycerskiej poległych podczas I wojny światowej. Pomnik został odsłonięty 14 września 1919 r. Pierwotnie znajdował się on w północno-wschodniej części dziedzińca Akademii Rycerskiej, później z powodu jej remontu ustawiony został w jego południowo-zachodnim narożniku.
17 października 2013 r., ostatecznie został ustawiony w nowym miejscu.

Źródło: G. Humeńczuk, Legnickie pomniki przed II wojna światową, Legnica 2000

Uroczystość ku pamięci poległych na wojnie wychowanków Akademii Rycerskiej
Poświęcenie pomnika na dziedzińcu Akademii

Liegnitzer Tageblatt, 15 września 1919

Wczoraj w południe o godzinie 12 miało miejsce poświęcenie pomnika upamiętniającego wychowanków Akademii Rycerskiej, którzy polegli na wojnie. Poświęcenie to przybrało formę skromnej uroczystości, na którą licznie przybyli goście, grono pedagogiczne Gimnazjum Johannneum oraz urzędnicy i uczniowie Akademii. Najpierw uczestnicy zgromadzili się w Sali Królewskiej, gdzie chór szkolny pod dyrekcją nauczyciela śpiewu i rysunku Michaelisa odśpiewał pieśń „Deutschland über alles” /Niemcy ponad wszystko/. Tam też przemowę wygłosił sędziwy 83-letni były kurator Akademii, jego ekscelencja Hrabia Kospoth, właściciel włości Briese (okręg Oels) /Brzezinka, okręg Oleśnica/. Sama idea uczczenia poległych wychowanków Akademii oraz wystawienia im pomnika zrodziła się już w 1915 roku. Jej inicjatorami była trójka ludzi bardzo blisko związanych z instytucją: jego ekscelencja von Kessel, jego ekscelencja von Bissing oraz sam mówca. Niestety dwaj pierwsi panowie zmarli zanim ich plan mógł zostać zrealizowany. Po złożeniu podziękowania twórcy pomnika, rzeźbiarzowi Paulowi Schulzowi z Wrocławia, mówca uczcił poległych bohaterów, którzy kiedy wyruszali na wojnę byli jeszcze niemalże dziećmi. Zginęli z dumą i honorem, w pełnej świadomości, że swoją krew złożyli w ofierze dla Króla i ojczyzny. Miejmy nadzieję, że niemiecki lew ucieleśniony w kamieniu na zewnątrz na dziedzińcu powstanie jeszcze raz i potężnie zaryczy, abyśmy przez to mogli jeszcze raz zobaczyć, jak powstaje wielka i potężna ojczyzna.
Na zakończenie przemowy chór wykonał pieśń „Es ist bestimmt in Gottes Rat” /Tak zapewne jest w mądrości Bożej/, po czym zgromadzenie udało się na dziedziniec ku pomnikowi, gdzie w międzyczasie zebrali się również byli wychowankowie, by zająć swoje pozycje. Wokół pomnika złożono wieńce z szarfami w barwach pruskich, legnickich i barwach Akademii.
Tutaj raz jeszcze głos zabrał Hrabia Kospoth zwracając się do członków rodzin poległych wychowanków. Nie nam żałobę po nich nosić, ani ich opłakiwać, im trzeba zazdrościć, że nie było im dane przeżyć upadku ojczyzny, który to już może i na wszystkie czasy będzie nas w przygnębieniu trzymać. Po tych słowach mówca przekazał pomnik obecnemu kuratorowi Akademii Rycerskiej, Hrabiemu Carmerowi (włoście Zieserwitz) a także – w razie gdyby miano przeprowadzić zmiany związane z samym istnieniem Akademii Rycerskiej -  na ręce przedstawiciela miasta Legnicy, radnego miejskiego Dr Reicherta. Hrabia Carmer podziękował fundatorowi mówiąc o głębokiej miłości, która znalazła swój wyraz w ufundowaniu pomnika. To nie miejsce i czas, aby badać powody upadku naszej ojczyzny, jednak krew poległych żołnierzy nie została przelana na darmo. Ich przykład pozostanie na zawsze w pamięci, a pomnik ku ich czci przypominać będzie żyjącej młodzieży, aby to samo uczyniła, gdyby miało się tak zdarzyć, że ojczyzna znowu zawoła. Radny miejski Dr Reichert: miasto Legnica uczestniczy w tej godzinie przepełnione żalem i bólem za poległymi, ale zarazem pełne dumy i podziwu, albowiem byli oni synami i mieszkańcami naszego miasta. Bohaterstwo i młodzieńcza siła sprawdziły się tutaj jak najwspanialej; będziemy czcić pamięć bohaterów, czerpiąc z tej chwili nowe siły do codziennej pracy. Wierzymy w ponowne powstanie ojczyzny i w lepsze czasy. Lud znowu zazna ożywienia politycznego i gospodarczego. Trzymając się tej nadziei, kierujemy się idealizmem bohaterów, których tutaj opłakujemy. Niniejszym oświadczam, że miasto wraz z Akademią chronić będzie pomnik, by nikt go nie naruszył ani nie tknął. Legnicka społeczność będzie go czcić jak świętość.
Po odśpiewaniu pieśni „Einigkeit und Recht und Freiheit” /Jedność, sprawiedliwość i wolność/ pomnik został odsłonięty. Na jego cokole umieszczono nazwiska 67 poległych wychowanków Akademii Rycerskiej, trzech poległych wychowawców wojskowych i jednego poległego nauczyciela domowego.

Tłumaczenie: Iwona Wilcox