Seiler Ed. Pianoforte-Fabrik

Temat obecny również na Zobacz materiały opublikowane przez naszych użytkowników.

Fabryka fortepianów i pianin Ed. Seiler rozpoczęła działalność w 1849 r. W późniejszym okresie stała się ona największym tego typu zakładem produkcyjnym na terenie wschodnich Niemiec. Jego założycielem był urodzony 9 grudnia 1814 r. w Rynarcicach, Eduard Seiler, który karierę zawodową rozpoczął w 1835 r. od strojenia fortepianów, naprawy instrumentów. Ponadto zajmował się przepisywaniem nut dla miejskiego muzyka Scholza, a także uczył się gry na gitarze.

W 1849 r. w małym warsztacie przy Breslauer Straβe (ul. Wrocławska) rozpoczął budowę nowych instrumentów. W 1857 r. fabryka zatrudniała 14 osób i mieściła się przy Goldberger Straβe 33 (ul. Złotoryjska). W 1860 r. Seiler przeniósł firmę do zabudowań dawnego seminarium jezuickiego, przy Steinmarkt 3 (ul. Ojców Zbigniewa i Michała), a przy ul. Złotoryjskiej urządził swój sklep. W 1865 r. fabryka świętowała produkcję 500 instrumentu. W latach 1873-74 przy Wilhelmstraβe 7/8 (ul. Senatorska) Seiler wybudował nową fabrykę z napędem parowym, w której zatrudnionych było ponad 100 pracowników.
Eduard Seiler zmarł w 1875 r. Kierownictwo po nim przejęła wdowa Hedwig Seiler z domu Seicher, a dziesięcioro dzieci zostało spadkobiercami firmy. Wkrótce najstarszy syn, Paul (w firmie od 1868) objął kierownictwo od strony handlowej, drugi syn Max kierownictwo techniczne. Jednak zmarli oni przedwcześnie w 1879 r. Kolejnym kierownikiem technicznym został wówczas trzeci syn Johannes Seiler (1859-1907). Natomiast sprzedażą wyrobów zajęli się jego szwagrowie August Lauterbach i Oswald Kasig. 28 marca 1895 r. z firmy wycofała się Hedwig Selier, a jej ośmioro dzieci (Johannes, Eduard, Josef, Franz, Marie Lauterbach, Anna Kasig, Elisabeth Preiss, Helene Rosenberger) przekształciło ja w spółkę z o.o. (GmbH), zmieniając nazwę na Ed. Seiler Pianoforte-Fabrik GmbH.

1 października 1893 r. Ed. Seiler otworzył magazyny handlowe w Berlinie na Potsdamer Straβe 7a i Courbièrstraβe 5, później przy Schillstraβe 9, w 1907 r. we Wrocławiu przy Gartenstraβe, w 1911 r. w Dreźnie, w 1915 r. w Hamburgu, a w latach 1911-1914 posiadał skład w Londynie, Oxford-Street.

W 1897 r. został zbudowany drugi budynek fabryczny w Legnicy przy Wilhelmstraβe, 1906/1907 trzeci. 19 lutego 1908 r. zarejestrowano filię we Wrocławiu, pod nazwą Ed. Seiler GmbH, Zweigfabrik Breslau. W lutym 1920 r. założono filię w Berlinie.

Na miejsce zmarłego w 1907 r. Johannesa Seiler do firmy przystąpił Robert Lauterbach, najstarszy syn Augusta Lauterbacha. Współwłaściciele firmy – August Lauterbach i Eduard Seiler jun. w sierpniu 1910 r. otrzymali tytuły nadwornych dostawców Wielkiego Księcia Hesji i Królowej Matki Włoch. W czerwcu 1911 r. firma zakupiła skład fortepianów i fisharmonii Richard Stolzenberg w Dreźnie. W 1899 r. zatrudniała 270 pracowników, przed wybuchem I wojny światowej ponad 350. W październiku 1917 r. Robert Lauterbach został włączony w kierownictwo firmy, a po śmierci ojca w 1918 r. zajął jego miejsce jako kierownik techniczny; brat Ludwig prowadził firmę od strony handlowej. 13 lutego 1920 r. z firmy wystąpili Oswald Kasig oraz Robert i Ludwig Lauterbach, którzy przejęli fabrykę mechanizmów Jentzsch & Co. Główne kierownictwo objął wówczas Franz Preiss, wnuk założyciela, a od strony technicznej pokierował nią Ernst Maglitz.

Po śmierci Franza Preissa w 1923 r. zięć Johannesa Seilera – Anton Dütz, dotychczasowy kierownik filii w Dreźnie – objął kierownictwo całej firmy. 18 grudnia 1923 r. otworzył on salę koncertową Seiler-Saal w budynku fabrycznym w Legnicy, w 1924 r. podobną salę w Hamburgu. W Legnicy powstały dalsze zabudowania fabryczne i nowy tartak. W 1928 r. osiągnięto największy roczny obrót od czasów założenia firmy, a produkcja wynosiła 2675 instrumentów 1930-1933, w okresie kryzysu, filie w Berlinie, Dreźnie, Hamburgu i Wrocławiu zaprzestały swojej działalności. We wrześniu 1937 r. firma została przekształcona z dotychczasowej sp. z o. o (GmbH) w spółkę komandytową (KG). Anton Dütz został jej jedynym udziałowcem odpowiadającym za zobowiązywania spółki do wysokości zawartej w umowie

Po II wojnie światowej Anton Dütz osiadł najpierw w Zgorzelcu, a w styczniu 1950 r. objął kierownictwo handlowe wytwórni fortepianów Schimmel w Brunszwiku. Następnie założył fabrykę najpierw w Danii, a od roku 1963 r. we frankońskim Kitzingen, produkcję pianin według legnickiego modelu. Funkcjonuje ona do dziś pod nazwą Seiler Pianofortefabrik GmbH.

W dawnych zabudowaniach firmy Seilera powstała w 1947 r. Legnicka Fabryka Fortepianów i Pianin, która zaprzestała produkcji w 1998 r.

Źródła:
G. Humeńczuk, Legnica około 1900 roku, Legnica 2004
W. Kalski, Liegnitz znaczy Legnica, Legnica
www.seiler-pianos.de
Wikipedia